4 vragen aan Antoine Weijzen over zijn boek ‘Racisme in Amerika’

Interview met Antione Weijzen over racisme in Amerika

Wij spraken met de auteur van Racisme in Amerika Antoine Weijzen over zijn boek en de huidige onrusten in Amerika. Het boek behandelt de geschiedenis van 400 jaar voortdurende rassendiscriminatie in de Verenigde Staten. Van de slavernij, de Ku Klux Klan en gedwongen sterilisatie tot de tegenreacties van Martin Luther King, de Black Panthers en Black Lives Matter.

Wat is de reden dat u dit boek schreef?

Tijdens mijn onderzoek naar oorlogsmisdaden stuitte ik op het racisme in de Amerikaanse strijdkrachten tijdens de Vietnamoorlog. Afro-Amerikaanse soldaten doodden hun blanke officieren. M.L. King keerde zich van de oorlog af met het argument dat Afro-Amerikanen goed genoeg waren om te sneuvelen voor de democratie, maar in de VS van de democratie waren uitgesloten. Ik constateerde een vergelijkbaar iets, xenofobie, bij de Amerikaanse troepen in Irak. Ik heb daar toen een aantekening van gemaakt met de bedoeling er in een ander boek op terug te komen.

Wat vond u de meest opvallende ontdekking tijdens het schrijven van het boek?

Het meest opvallende was de ontdekking dat racisme in de Verenigde Staten zo normaal was. Normaal, in de zin dat het een wijd geaccepteerde norm was. De Amerikaanse president Lincoln die de slavernij afschafte was een openlijke racist. Het is een misverstand om te denken dat racisme zich beperkte tot een groepje achterlijke, zuidelijke plantagehouders. Racisme is aanwezig in alle delen van de VS, in alle instellingen en onder alle lagen van de bevolking. Ook Amerikanen die zichzelf vooruitstrevend vinden, zijn behept met onbewuste vooroordelen. De brief die King uit de gevangenis van Birmingham schreef aan een aantal progressieve blanke geestelijken laat dat op een meedogenloze manier zien.

Hoe is racisme in Amerika geïnstitutionaliseerd?

Na de Amerikaanse burgeroorlog werd de slavernij onder het etiket van Jim Crow in andere vorm voortgezet. De machtspositie van blanken bleef in alle instellingen gehandhaafd, ook al was dat strijdig met de Amerikaanse grondwet. Het schuiven met de grenzen van de kiesdistricten om de invloed van de Afro-Amerikaanse stem te beperken, het sluiten van stembureaus zodat Afro-Amerikanen bij verkiezingen afhaken, het verlies van het stemrecht na een veroordeling  en het invoeren van regels voor legitimatie om Afro-Amerikanen van het stemmen te weren zijn daar hedendaagse voorbeelden van. de Amerikaanse samenleving is vanaf het ontstaan gewelddadig. De politie is het instrument bij uitstek om de status quo te handhaven. Hoe moeilijker dat werd, des te zwaarder werd de politie bewapend, in veel gevallen met materiaal uit het leger. Mensen geven de macht niet vrijwillig uit handen, zelfs niet als de wet dat afdwingt. Daarom voeren onder de paraplu van Black Lives Matter in de VS duizenden groepen Afro-Amerikanen op plaatselijk niveau acties om het racisme te bestrijden. Daar worden de veranderingen gerealiseerd.

Hoe verklaart u de huidige protesten en rellen in Amerika?

Maar niet overal en niet snel genoeg worden de veranderingen tot stand gebracht. De diversiteit onder de politieagenten laat te wensen over. Afro-Amerikanen zijn ondervertegenwoordigd. Waar Afro-Amerikanen tot de politiekorpsen doordringen komen ze in een moeilijke positie. Als politieagent moeten ze opdrachten uitvoeren, de status quo verdedigen en demonstranten uiteen jagen. Aan de andere kant zijn ze als Afro-Amerikaan daar niet toe bereid.Om de samenleving te veranderen is een lange mars door de instituties nodig. Dat kost tijd, maar na 400 jaar racisme heeft het veel Afro-Amerikanen lang genoeg geduurd. Vandaar de woede en het geweld, dat op afkeuring kan rekenen. Door daarop te focussen, menen de machthebbers ontslagen te zijn van de verplichting om echt iets te veranderen. Het is wachten op de volgende uitbarsting. Het is een typerende reactie van blanken om te zeggen dat Afro-Amerikanen geduld moeten hebben.

Racisme in Amerika

Paperback: € 29,99 | 9789401915670
E-book: € 14,99 | 9789401915687