Nederlandse geboortepapieren

Op 13 december 1580, vandaag 439 jaar geleden, gaven de Staten-Generaal hun fiat aan de Apologie waarmee Willem van Oranje zich verdedigde tegen de beschuldigingen jegens hem. Dit geschrift behoort tot een van de geboortepapieren van Nederland, het pleit voor vrijheid en verdraagzaamheid. Ook het Plakkaat van Verlatinghe geldt als een van de geboortepapieren. Deze papieren worden vanaf volgend jaar tentoongesteld. Wilt u nu al meer weten? Dan raden wij de volgende boeken aan:

Het voorspel van de tachtigjarige oorlog
Robert Fruin schreef het boek in 1859, en het is nog steeds een van de beste publicaties die ooit over het conflict werden geschreven. Dit betoog over wat er voorafging aan de Oorlog – de Reformatie en de Beeldenstorm – is ook nu nog noodzakelijk leesvoer om het tragische en indrukwekkende vervolg te kunnen begrijpen. Een klassieker uit de Nederlandse geschiedschrijving.

De opstand
Arnout van Cruyningen behandelt in dit boek alle aspecten van de Tachtigjarige Oorlog, tegenwoordig vaak de Nederlandse Opstand genoemd. 450 jaar geleden begon de strijd van de Lage Landen tegen het Spaanse koninkrijk. In dit boek komen alle hoofdrolspelers aan bod: de edelen Egmont, Horne en Oranje als oppositie tegen de landvoogdes, de koning en zijn dienaren Alva, Parma en Granvelle.

De watergeuzen: partizanen of piraten?
Arne Zuidhoek vertelt de geschiedenis van de indrukwekkende vrijheidsstrijders in dit boek. Als de Spaanse overheerser in 1567 de Raad van Beroerten instelt, vinden veel calvinisten uit de Republiek een uitweg naar zee. Er ontstaat een grote vloot van antikatholieke edelen, voortvluchtige hugenoten en zeelui. Wanneer Willem van Oranje ze officieel kaperbrieven overhandigt, worden de ‘piraten’, zoals Alva ze noemt, de marine van de Republiek.

Het Plakkaat van Verlatinge

Anton van Hooff betoogt in dit boek waarom de Acte van Verlatinge gezien kan worden als de geboorteakte van Nederland. In 2018 werd het plakkaat verkozen tot Het Pronkstuk van Nederland. Het document dat op 26 juli 1581 in Den Haag ondertekend werd, geldt als de onafhankelijkheidsverklaring van een aantal Nederlandse provinciën die de Spaanse Filips II afzworen als hun heerser.