Tien boeken voor 4 en 5 mei

1. Sprong naar het duister van John Brosens

Bij terugkomst uit Nederlands-Indië wordt het marineschip van matroos Pieter Dourlein in mei 1940 door Duitse stuka’s tot zinken gebracht. Dourlein overleeft de aanval. Gezocht door de Duitsers probeert hij te ontsnappen naar Engeland, waar prins Bernhard hem rekruteert voor de opleiding tot geheim agent. In maart 1943 wordt Dourlein nabij Ermelo gedropt en direct na landing door de Duitse bezetter gevangengenomen. Hij is een van de slachtoffers van het beruchte Englandspiel: het kat-en-muisspel van de Britse en Duitse geheime diensten. In de nacht van 29 op 30 augustus 1943 weet Dourlein te ontsnappen. Als hij begin 1944 Engeland weet te bereiken, wordt hij ervan verdacht een Duitse spion te zijn. Pas na vier maanden hechtenis wordt de verbitterde Dourlein vrijgelaten. Hij neemt meteen weer deel aan de bevrijding van Nederland, maar werkt tegelijkertijd ook aan zijn rehabilitatie. Zijn doel: de waarheid over het Englandspiel boven water krijgen. Sprong naar het duister is gebaseerd op niet eerder gepubliceerde dagboekfragmenten van Dourlein en de vrijgegeven verslagen van de ondervragingen door MI6. Een vlot geschreven, waargebeurd en tijdloos verhaal over moed, trouw en verraad.

2. De dag dat de nazi’s kwamen van Stephen Matthews

De dag dat de nazi’s kwamen van Stephen Matthews vertelt het waargebeurde persoonlijke verhaal van een Brits jongetje in een concentratiekamp in het Derde Rijk. In 1940 wordt het Kanaaleiland Guernsey gebombardeerd en bezet door de nazi’s. Als de vierjarige Stephen Matthews in september 1942 met zijn familie gedeporteerd wordt naar een concentratiekamp in nazi-Duitsland vertelt zijn moeder dat ze op vakantie gaan. Op ‘vakantie’ reist hij in een veewagon, ziet mensen voor zijn ogen sterven en wordt zijn hand gebroken door een Duitse bewaarder. Drieënhalf jaar later keert zijn familie weer terug in Guernsey dat zwaar getroffen is door de Duitse bezetting, een lot dat vele andere eilandbewoners niet is gegeven. Aan de hand van zijn eigen ervaringen, de dagboeken van zijn moeder en ongepubliceerd materiaal vertelt Stephen Matthews in ‘De dag dat de nazi’s kwamen’ over zijn jeugd in een naziconcentratiekamp.

 3. Alleen op de vlucht van Jack Kuper

Alleen op de vlucht is het aangrijpende, waargebeurde verhaal van een Joodse jongen die aan de Holocaust weet te ontsnappen. Tien jaar is hij pas, als hij op een dag thuiskomt en ontdekt dat zijn familie door de  Duitsers is weggevoerd. Dan begint een leven van verstoppen, rondtrekken en liegen. Om te overleven vergeet hij zijn naam, zijn taal en zijn godsdienst en neemt hij een telkens wisselende identiteit aan. ‘Publishers Weekly’ vergeleek dit boek met het dagboek van Anne Frank.

4. Gevangen in het Veen van Pieter Albers

Pieter Albers beschrijft de geschiedenis van de Emslandkampen in Gevangen in het veen. Vanaf 1933 stuurde Hitler duizenden politieke tegenstanders, geleerden, schrijvers, vakbondsleiders en kunstenaars naar het verlaten Emsland. Hier werden in ijltempo 15 concentratiekampen gebouwd waar de gevangenen als dwangarbeiders werden ingezet. Ze moesten het veen afgraven zodat er landbouwgrond ontstond. Mensen uit de omgeving werden geronseld om de rol van opzichter op zich te nemen. In ruil daarvoor werd hen een boerderij beloofd. Deze rijk geïllustreerde uitgave geeft een beeldend overzicht van de gruwelijke omstandigheden in onbekende concentratiekampen, vlak over de Nederlandse grens.

5. Hoelang mag ik blijven van Wendy Geuverink
Hoelang mag ik blijven? van Wendy Geuverink is een waargebeurd verhaal over aanpassen, volhouden en verzet. Truus van Zuiden is zestien jaar als ze in de oorlog moet onderduiken omdat ze Joods is. In tweeënhalf jaar tijd verblijft ze op dertien verschillende adressen in Nederland. Ze woont in huis bij gereformeerden, katholieken, verzetsmensen en zelfs bij NSB’ers. In elk gezin past Truus zich onmiddellijk aan. Je moet lief zijn, nooit je stem verheffen en goed meehelpen want je leven hangt ervan af. Haar moeder wordt tijdens de onderduik verraden en gedeporteerd naar Auschwitz. Ondertussen wordt Truus steeds vindingrijker en neemt ze zelfs deel aan het verzet. Na de bevrijding blijkt niet iedereen in Hoogeveen blij met de terugkeer van hun Joodse stadgenoten. Truus probeert ondanks de verliezen en de tegenstand uit alle macht haar leven weer op te bouwen.

6. Ik ontsnapte uit Auschwitz van Rudolf Vrba

Ik ontsnapte uit Auschwitz van Rudolf Vrba is het indrukwekkende levensverhaal van een Poolse Jood die uit Auschwitz wist te ontsnappen . In 1942 wordt Rudolf Vrba naar Auschwitz gedeporteerd. Twee jaar later, op 7 april 1944, ontsnapt hij samen met Alfred Wetzler. Ze weten te overleven dankzij hun levenswil, slimheid en soms door puur geluk. In deze absolute bestseller doet Rudolf Vrba verslag van de gruwelijkheden van Auschwitz en zijn ontsnapping uit het vernietigingskamp. Deze gebonden, complete editie van ‘Ik ontsnapte uit Auschwitz’ is voorzien van de bijlagen, waaronder het Vrba-Wetzler Rapport, die aantonen hoe heel Duitsland profiteerde van de arbeid, dood en bezittingen van de Joden.

7. De apotheker van Mengele van Patricia Posner

Patricia Posner beschrijft in ‘De apotheker van Mengele’ het waargebeurde verhaal van Victor Capesius. Deze vriendelijke artsenbezoeker van farmaceutisch bedrijf Bayer ging in 1943 bij de SS en beheerde in Auschwitz het dodelijke gas Zyklon B. Hij leverde medicijnen voor de experimenten van gruwelarts Josef Mengele. Het is ook het verhaal van nazi-jager Frits Bauer die de apotheker voor het gerecht wist te krijgen. En ten slotte is dit het huiveringwekkende verhaal over Bayer/IG Farben, dat door collaboratie met de nazi’s en dwangarbeid miljarden verdiende aan de Holocaust. Een onbekend hoofdstuk de Tweede Wereldoorlog, grondig onderzocht.

8. De levensroman van Johannes Post van Anne de Vries

Boeiende roman over het leven van een van de grootste leiders uit het Nederlandse verzet. Johannes Post wordt geboren in 1906 in het Drentse Hollandscheveld als zoon van een arme zandboer. Hij is geen uitblinker op school, maar wel een handig zakenman met leiderschapskwaliteiten. Hij wordt actief in de politiek en schopt het tot wethouder. In mei 1940 is hij één van de eersten die zich aansluit bij het verzet. Jarenlang blijft hij uit handen van de Duitsers. Totdat hij verraden wordt op 14 juli 1944, als de oorlog bijna afgelopen is. Anne de Vries tekent in dit ontroerende en spannende boek het levensverhaal op van een van Nederlands bekendste verzetshelden.

9. De celliste van Auschwitz van Anita Lasker-Wallfisch

Zelfs op de zwartste plek op aarde werd schoonheid gevierd: Anita Lasker-Wallfisch was De celliste van Auschwitz.

Met het uitbreken van de oorlog wordt het Joodse gezin waaruit Anita Lasker komt, uiteengerukt. Haar ouders worden gedeporteerd naar Polen en overlijden daar. Zus Marianne weet te ontkomen naar Engeland. Anita en haar oudere zus Renate proberen te vluchten naar Frankrijk, maar worden gearresteerd en komen terecht in Auschwitz. Daar gaat Anita cello spelen in het vrouwenorkest. Ze speelt zelfs voor Josef Mengele. Het orkest biedt en uitvlucht uit de misère waarin ze zich bevindt, en wordt later ook letterlijk haar redding.

10. De kleine moeder van Bergen-Belsen van Hetty Verolme

De kleine moeder van Bergen-Belsen, het indrukwekkende overlevingsverhaal van Hetty Verolme.

Hetty Werkendam is nog maar een meisje als ze samen met haar ouders en haar broertjes naar Bergen-Belsen wordt gedeporteerd. Daar brengt ze veertien lange maanden door in de kinderbarak. Als een van de oudste kinderen wordt Hetty ‘de kleine moeder’ van zo’n veertig kinderen. Met haar veertien jaren een onmogelijke taak. De iets oudere Margot en Anne Frank worden van de kinderbarak overgebracht naar de volwassenenbarak en overlijden. Hetty, haar broertjes en hun ouders blijven in leven en worden na de oorlog herenigd.